关联资料
更新日期:2019/11/10
更新日期:2019/11/10
讲到澳门的市中心,大家可能联想起议事亭前地,虽然这座广场的规模不大,但它座落在繁华的市区,并且是不少节庆活动举行或巡游必经的路线,使这座广场有着重要的历史和社会意义。对澳门的居民来讲,议事亭前地还有一个更熟悉的名称——「喷水池」,原因就是广场上有一座喷泉,但在历史上,议事亭前地在几百年的岁月里并非一成不变,前地的风景有过多次变化。
议事亭前地上的风景——澳门市中心的百年演变
以澳门天主教之望德堂为中心,常前左右一带街道,即称为进教围。该区街道,与荷兰园比邻并行,为大炮台之斜陂地带,道路行列,屋宇整齐,阶级安稳。内有:和隆街、疯堂新街、圣禄杞街、圣美基街、疯堂斜巷、马忌士街、圣母堂前地、疯堂里、疯堂围等。该区昔为华人天主教信徒聚居之所,因称进教围。攷昔日澳门华人进教之事迹,见清朝乾隆十四年,澳门海防同知张汝霖之《查禁澳门人进教密揭督抚奏章》称:“惟澳门唐夷杂处,除夷人自行建寺不议外,其唐人进教者,或在澳进教;或各县每年一次赴澳进教,其在澳进教者,或变服,或不变服,或娶夷女长子孙,或藉资本营贸易,或为工匠,或为兵役,或但打鬼辫来往夷人家,亦自附于进教,以便交往。此种倏往倏来,不能查其姓名,今查得林先生,周世廉等十九人。林先生番名咭大叽吵,住持进教寺,率其子与其徒专事传教。周世廉番名安多弥𠴱𠻗哋,又呼卖鸡周,俨为夷船之主,出洋贸易,娶妻生子,此二人,尤为在澳进教之魁也。……前经印光任同知示禁,来者渐少。卑职抵任,复经示禁,林姓旋即潜逃,该寺现系蕃兵看守。夫非圣人之书,为名教所必斥,非王者之道,即盛世所不容,况以天朝之人,而奉外夷之教,则体统不尊,且恐夷性之狡,将滋唐匪之奸,则防微宜急也。……”进教围之疯堂新街、疯堂斜巷、疯堂围、疯堂里等,其名难听,其义悚人,究其缘由,原来该处旧有麻疯医院一所。院之附近,建一小教堂,称圣母望德堂,又称辣撒禄堂(St.Lasaro),即疯堂,故《澳门纪略》之澳蕃篇云:“东南城外有发疯寺,内居疯蕃,外卫以兵,月以廪。”又据方豪所著之《中西交通史》称:“按教会之医院及疯人院,例有小教堂,故澳门纪略误称寺庙。”攷进教围区之麻疯院,早在一五六九年时已成立矣。据朱萨士(C.A.Montalto do Jesus)之《澳门史(Historico de Macau)》称:“澳门首任主教贾尼劳(D.M Carneiro)于一五六九年创立仁慈堂,又设圣辣菲医院(白马行医院)及辣撒禄麻疯院,更于院之附近,立一小教堂。”又据《澳门三百年(Macau Na Epoca Da Restauração)》载称:“圣辣撒禄教堂,乃当一六三三年因该教区之需要,而将其改革,大加刷新者云。”后来澳葡为居民卫生起见,故将麻疯院迁往过路环附近之一小岛杧洲,嗣后进教围遂无麻疯院存在,只留下疯堂之名,沿用至今耳。至于圣禄杞、圣味基等街名,皆为天主教徒纪念其教中圣人而定名者,所以该区称为进教围,诚不诬也。
进教围
议事亭前地,以其地处于议事亭前而得名。昔日亭前广场,场中凿一大井,四周植以杂树,绿叶扶疏,红椅间置,可荫汲者,常歇路人也。后澳葡为装饰场地,数易图案,翻新式样。初以黑白小石,砌成水波图状,时人遂称之为鱼鳞地。又尝掩盖大井,增筑草坛,上设泉台,大龙喉手掣,可饮行客者。至一九三八年,又一度尽去所砌小石,易植红绿小草,图案外方内圆,中砌一十字,成葡国徽状。及至一九四零年,始改立未士基打铜像,而迄于今焉。议事亭前地成三角形,今新马路横贯其间。三面之建筑物:其正中为澳门市政厅——即古时中国所设之议事亭原址;右傍有邮电总局——亦即前时之同善堂旧址;稍过又有仁慈堂及澳门中华总商会等;左傍有澳门电灯公司,该座洋楼为澳门昔日首屈一指之嘉宾酒店也。议事亭前地,为澳市中心及庆集场地。昔日每届澳葡兵头莅任,必在此检阅海陆军警。尝忆巴波沙兵头复任时,曾于此建筑临时高台,结彩屏障,锦毡铺地,异样风光也。该片场地,每届农历岁晚,则改作花市。桃红梅白,吊钟水仙,百卉纷陈。买花男女,摩肩接踵。热闹情况,点缀升平,年年花市,灯光如旧也。今屹立于议事亭前地中心之葡人未士基打(V.N.de Mesquita)铜像,迺澳葡议事公局于一九四零年七月廿四日所立,以纪念未士基打于一八四九年八月廿五日占领澳门关闸,袭击北山岭拉塔山炮台之功绩者也。其事迹据朱萨士之《澳门史》第三四三页略述如下:“当一八四九年八月廿二日,澳门兵头亚马勒(J.M.F.do Amaral)被狙杀后之第三天,澳门土生炮兵军曹未士基打向澳门临时执政议会请求,准其挑选敢死队十六人,另愿随往者二十人,携带前时法国赠与亚马勒之榴弹砲一尊,袭取关闸及北山岭拉塔山炮台,当时深得外国长官嘉许。临时执政议会颁以手令,主席马达主教且举手为之祝福云。当葡军袭攻关闸时,曾掳获满清汛兵三名,以为亚马勒事件缉凶作人质,更将榴弹炮射击拉塔山炮台,讵只一发就脱轮毁坏。时炮台上密集炮火抗拒,葡司令认为危险,鸣号回师,号手亦中弹。而未士基打反呐喊向前,由崎岖山径近台基,炮台上之炮火遂失效用。一葡兵以葡旗覆胸,冒弹先登炮台,闻此为唯一之伤者云。台上满军见势危殆,迺弃垒逃亡,只余一军官正引炮反击,奈独力难支,卒中弹身死。未士基打割取其首级及一手臂,插于刺刀上,作为凯旋返澳,为亚马勒兵头复仇云。”议事亭前地之葡人未士基打铜像,虽是剑拔趾扬,凿碑道左,但相传其凄惨收场,不减于亚马勒兵头也。又据朱萨士之《澳门史》第四二四页称:“未士基打之平生事略,其佚名故友尝草述及之,而谓:其功盖澳门,迟未获封,故常悒悒,不免神智纷乱。既稍痊可,迺受命为氹仔炮台司令。按该炮台,迺亚马勒兵头死前所建者也。处此地僻台静,未士基打本可乐享天年,岂知一旦论功行赏,竟获晋升校级也。当其回澳受勋,正不知是荣是辱?盖其侧闻妻女,私通一无赖医官,家丑外扬,名声有玷。于是怒不可遏,彻夜持枪以待奸夫。并请主教,欲置其女于修院;又谒兵头,请治其家室以法。但惜俱遭不纳,因是暴燥如狂,肆酒拭刀,是晚遂弑其发妻,杀其丑女,另伤其一子一女,幸逾逃生,得免于死。至是未士基打迺与其另一爱儿诀别,然后跃身井中而自杀焉。一代豪强,竟戴罪以殁!盖律以教条,杀人自杀,俱属罪戾也。后来当局论功抵罪,仍得主教与兵头之宽赦,重修茔墓,并由众募捐,为立纪念焉。”今在旧西洋坟场中,门左之第一穴坟墓,即未士基打之公葬处也。又于一九四零年立铜像于议事亭前。相传澳葡早年已于议事亭前地为未士基打铜像奠基,久久尚未立像,良以葡京为未士基打造像,镂金范銕,铸成一具羣像初型,运来澳门,存于白鸽巢之工务局内。斯像也:趾高气扬,持弢拔剑,数华人环跪其前,呜呼!白铁何辜?黄魂备辱!时适某兵头在任,知此羣像必不为我国同胞所愿见者,因此搁置多年,迟迟未立。后删去环跪者,只余未士基打一人,遂成现状耳。递至一九四零年秋,当日本侵凌中国之际,正此像揭幕之时也。初铜像下之碑文首处,尝刻有葡文“Homenagem da Colónia”字样——即殖民地致敬者之意。后因葡人自将澳门改隶为葡萄牙之海外省,故于一九六零年,特将该行葡文铲去。现碑上尚有遗迹可见,此皆该铜像之变迁史也。至若环绕铜像之马路,正对着议事亭前,是澳市之中心,为交通之要道。衣履冠盖,车水马龙。每当胜节佳期,倍觉熙来攘往;常遇教会圣诞,扛像游巡,定必环绕经此,则行人来往壅塞,车辆交通断绝,亦所弗计也。又每年十月一日,我中华人民共和国国庆节,议事亭前广场,高塔牌楼,张灯结彩,天安门上红旗随风招展,气象万千,足见澳中同胞,缅怀祖国,热爱之情与全国人民无稍异也。
议事亭前地
时间: | 建国之后(1949-1999年) |
1994年 | |
地点: | 澳门半岛--风顺堂区 |
议事亭前地 | |
关键字: | 招牌 |
夜景 | |
喷水池 | |
灯饰 |
摄影: | 周健康 |
资料来源: | 赵阳、禤广瑜编:《瞬间五十年--澳门摄影学会纪实半世纪》,澳门艺术博物馆,2008,第203页。ISBN 978-99937-59-72-0 |
著作财产权人: | 澳门摄影学会 |
数位作品提供者: | 澳门摄影学会 |
权限范围: | 澳门摄影学会授权澳门基金会使用。如需使用有关资料,需征得有关版权实体的同意。 |
语种: | 中文 |
资料类型: | 图片 |
照片 | |
彩色 | |
登录号码: | p0014425 |
使用说明
检视全站索引
“AND”,为缩小检索范围,表示前后搜索项之间的 “交集”;
“OR”, 为扩大检索范围,表示前后搜索项之间的 “联集”;
“NOT”,为排除不相关的检索范围 ,“AND NOT”表示第二个搜索项,在检索范围将被排除。
已经有澳门记忆帐号了? 登入
留言
留言( 0 人参与, 0 条留言):期待您提供史料和真实故事,共同填补历史空白!(150字以内)